Κώστας Κουκίδης: Η ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΘΥΣΙΑ
(μονόπρακτο)
(Φωτο-σύνθεση:Υιώτας. Κ. Κουκίδης, 04-27-41)
"ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΘΥΣΙΑ του Κώστα Κουκίδη"
Β’ ΒΡΑΒΕΙΟ, ΠΕΛ, ΑΘΗΝΩΝ, 2006
της Υιώτας Στρατή, ΝΥ (11-10-09)
ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΘΥΣΙΑ
(Ο ιστορικός Θρύλος της θυσίας του Ήρωα της Κατοχής, εύζωνα Κώστα Κουκίδη, όπου έπεσε από τον Ιερό Βράχο
*** Β’ ΒΡΑΒΕΙΟ, ΠΕΛ, ΑΘΗΝΩΝ, 2006
(Το ανωτέρω έργο, σε ελαφρά διασκευή, παρουσιάστηκε στον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου,1940, υπό την
Τον χαρακτήρα της «ηλικιωμένης κυρίας» απέδωσε η συγγραφέας κι εκείνον της «φοιτήτριας»
ΤΕΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΟΥ
ΣΚΗΝΗ
Ένα απόγευμα, σε πάροδο, κοντά στην πλατεία Ομονοίας, στην Αθήνα.
ΠΡΟΣΩΠΑ
1. Ηλικιωμένη κυρία, 85 περίπου ετών. Κρατάει ένα φάκελο κι έχει μια διπλωμένη
σημαία, στη θέση της καρδιάς. Στηρίζεται σε μπαστούνι...
2. Φοιτήτρια, 18 περίπου ετών. Στο Θεατρικό εργαστήρι.
(Η φοιτήτρια, κρατάει μπουκάλι με νερό και μια σελίδα μ’ ένα ποίημα…)
Την πλησιάζει η ηλικιωμένη κυρία, ντυμένη στα σκούρα. Φοράει μαύρη
μαντίλα (αν θέλει) και χτυπάει την μισάνοιχτη πόρτα όπου ανοίγει η κοπέλα.)
ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΘΥΣΙΑ
Μονόπρακτο της Γιώτας Στρατή
(ΑΝΟΙΓΕΙ Η ΑΥΛΑΙΑ)
Η Κυρία (αφουγκράζεται για λίγο. Μια κοπέλα, η Φοιτήτρια, απαγγέλει*:)
«…Στων μακάρων, όπου περιδιαβαίνεις τα νησιά,
είθε του Απόλλωνα να σ’ ευφραίν’ η λύρα,
Ανδρείε Στρατιώτη.
Ωραία να πεθάνεις για την πατρίδα, και σάβανό σου
η Σημαία στο κορμί σου τυλιγμένη νάχεις -ωραία είναι.
Τρόπαια ένδοξα στη μνήμη σου δεν στήθηκαν
ουδέ αγάλματά σου…
Κυρία (χτυπάει ελαφρά την μισάνοιχτη πόρτα της παρόδου και συνεχίζει:)
…μα των Καρυάτιδων το δάκρυ, το μνήμα σου ες αεί
θ’ αδαμαντοστολίζει κι ασπασμό στο μέτωπό σου
θ’ αποθέτουν για την ημέρα εκείνη…
Φοιτήτρια (δίχως να διακόψει, συνεχίζει:) …όπου του βαρβάρου
το ατσάλι, της Παλλάδος καταπάτησε την πόλη, κι εσύ,
τη γαλανόλευκη σφραγίζοντας με το φιλί σου,
στους ώμους τύλιξες, κι απ’ τον βράχο το άλμα είναι
προς την αθανασία «τα κείνων ρήμασι πειθόμενος» …
Φοιτήτρια (διστακτική, έκπληκτη, μα φιλική)
-Με τρομάξατε λίγο, κυρία μου! Τι τρελή σύμπτωση!… Πέστε μου, τι θέλετε; Και…πώς ξέρετε αυτό το ποίημα
Κυρία
- Συγγνώμη, κορίτσι μου, νομίζω ότι κατέβηκα σε λάθος στάση… θέλω να πάω στη Κάνιγγος; Μα σε άκουσα
Φοιτήτρια
-Ω! Δεν είναι μακριά από δω. Θα σας πήγαινα, μα…αν καταλάβατε, κάνουμε πρόβα για μια εκδήλωση, γι’ απόψε. Αργήσανε και οι άλλοι και δεν έχουμε αρκετό χρόνο να τα μάθουμε… ουφ! κάνει ακόμη τόση κουφόβραση!
2
Κυρία (κουρασμένα, διστακτικά)
-Θα πείραζε να καθήσω λίγο εδώ, πλάι σας; Δεν θα μιλάω…
Φοιτήτρια
-Όχι, δεν πειράζει, μόνες μας είμαστε (προσφέρει καρέκλα)
Σας είπα ότι δεν ήρθαν ακόμη οι άλλοι. Όμως, σας βλέπω να βαριανασαίνετε… Θα …σας έδινα λίγο νερό, μα έχω
Κυρία
-Δεν πειράζει. Ευχαριστώ. Φαίνεστε τόσο καλό κορίτσι…Συγχωρήστε μου την ερώτηση... Από ‘δω είστε;
Φοιτήτρια
-Όχι, αλλά νοικιάζω κάπως κοντά, με μια φίλη μου. Έρχομαι συχνά εδώ, στο Θεατρικό Εργαστήρι…Καλό είναι, δημιουργούμε και φιλίες… ενδιαφέροντα...
Κυρία
-Καλά κάνεις… Τίποτα δεν πάει χαμένο σ’ αυτή τη σύντομη ζωή… Τ΄ όνειρό σου ν’ ανασταίνεις και το κάθε σου
που θα γίνει στην οδό Σίνα, είναι για την «Απελευθέρωση των Αθηνών, από τους Γερμανούς». Ξέρεις τίποτα
Φοιτήτρια
-Και βέβαια ξέρω! Από τον παππού μου, έχω μάθει τόσα που ίσως δεν τα γνωρίζουν οι άλλες συμμαθήτριές μου.
Κυρία
-Α, ναι; …κι από πού είναι ο παππούς σου;
Φοιτήτρια
-Είναι από την Ίμβρο; Την ξέρετε; Είναι ένα ξεραγκιανό νησάκι, μα τώρα μένει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη…
Κυρία
-Από την Ίμβρο!!! Αχ! παιδί μου! Οι δικοί μου ήταν απ’ τη Σμύρνη… Τότε, ο παππούς σου θα πρέπει να σου μίλαγε
Φοιτήτρια
-Για τις «κλεμμένες πατρίδες» έλεγε, με δάκρυα στα μάτια. Στο φευγιό, έχασε γυναίκα και δύο απ’ τα τρία παιδιά του.
3
Κυρία (αναπολεί)
-Κάτι σαπιοκάραβα μας έφεραν κι εμάς μια νύχτα απέναντι στη Θάσο… Αα! Τι σύμπτωση, κόρη μου!
Φοιτήτρια
-Ο παππούς μου έλεγε ότι όσοι κατάφεραν να σωθούν από σφαγή, φωτιά και πνιγμό, ήταν όλοι τους ήρωες…
Κυρία
-Κι εγώ, αύριο θα τους μιλήσω για ένα πραγματικό ήρωα… μπορεί να τον έχει ακούσει. Τον Κώστα Κουκίδη…
Φοιτήτρια
-Ω! Ναι!!! Τον Κωνσταντίνο Κουκίδη! Κι ο παππούς μου μιλούσε με θαυμασμό γι’ αυτόν. Μα ήταν στ’ αλήθεια,
Κυρία
-Τι δουλειά έχουν τα κόμματα με τους ήρωες, κόρη μου! Η λεβεντιά, φωλιάζει στην καρδιά του καθενός.
Φοιτήτρια(με στόμφο διακόπτει)
-Όταν έρθει η ώρα της να ξεπηδήσει, κανείς δεν την σταματάει!!! Το έλεγε ο παππούς και το πίστευε. Όμως, …
Κυρία (κουνώντας το κεφάλι της)
-Ναι! Πολλοί λένε, και ξε-λένε… Γράφουν, και ξε-γράφουν… Η αλήθεια, όμως, είναι μία. Οι Γερμανοί είχαν πατήσει
Φοιτήτρια
-Μα, να που τα ζούμε και τώρα!!! Με το Ιράκ, με τον Λίβανο, έχει αρχίσει και το Ιράν…, ακρίβεια, ανεργία, τα ξέρετε, …
4
Κυρία (σκεπτική… παίρνει βαθιά ανάσα)
-Δυστυχώς, δεν είναι έτσι… Εγώ, το 1941, ήμουν δεν ήμουν δεκαεπτά χρονών. Δράμα μεγάλο… Πρώτοι άρχισαν να κατεβαίνουν οι προδότες οι Ιταλοί, αμέσως μετά, οι Γερμανοί! Στην Αθήνα, που ήταν η πιο πυκνό-κατοικημένη,
Φοιτήτρια:
-Μα πώς; Πώς εσείς; Τον γνωρίζατε από κοντά;
Κυρία
–Κοντά; «Κοντά» είναι μια λέξη που δεν έχει σύνορα. Η έννοια «κοντά» είναι: ...όταν εκείνος περνούσε για το
Φοιτήτρια
-Εντάξει, καταλαβαίνω… έχω λίγη πείρα…!!! Μα, πώς τόλμησε να ξεκρεμάσει την σημαία μας, να την τυλίξει
Κυρία
-Α! Δεν τον άκουσες εσύ, κόρη μου, με τι πάθος έκανε τις απαγγελίες των ποιημάτων στις εθνικές μας εορτές!
Φοιτήτρια
-Μα, πώς;! Πώς τόλμησε να κάνει τέτοια απόφαση!!!
Κυρία
-Μόνο με ένα τόλμημα ακινητείς τον κεραυνό, κόρη μου! Μόνο με τρέλα κατορθώνεις να ηχήσουν του έθνους οι
5
Φοιτήτρια (με θαυμασμό)
-Αυτά θα τους πείτε αύριο στην εκδήλωση;
Κυρία (Η κυρία, βγάζει απ’ τον κόρφο της ένα διλπωμένο χαρτί και διαβάζει)
-«…Μπορεί, (έγραφε τότε, σε μια έκθεσή του ο Κώστας Κουκίδης) μπορεί η Άγια Γη των προγόνων μου να πατιέται
Φοιτήτρια (παίρνει ανάσα και διαβάζει συγκινημένη)
- «…σε τούτο το στήθος, κατοικεί μια πατρίδα ολόκληρη, μ’ όλη τη δόξα και το μεγαλείο της, μ’ όλες τις αδυναμίες
6
Ναι! Έτσι σπάζουν οι αλυσίδες που κρατούν λυγισμένο το σώμα της Μάνας-Πατρίδας! Για να τιναχτεί πανέτοιμη, πανέμορφη, μέσα από το μαύρο σύννεφο της υποδούλωσης, ν’ αγγίξει την Αθανασία, ν’ αγγίξει το Θεό….
… τον αιώνιο Θεό της Ελλάδος…
Κυρία
-Αυτή είναι όλη η ιστορία, κόρη μου! Άφησε αυτούς τους αντίγνωμους να λένε ότι θέλουν και να αμπελο-φιλοσοφούν... Πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν να κάνουν θυσίες όπως αυτή, «επιμελώς ξεχασμένες»… Η λήθη είναι έγκλημα!!!
Εκείνος, ο λεβέντης-φρουρός των ιδανικών, -μα και δικός μου Λεβέντης!, που σήκωσε το ανάστημά του πάνω
Φοιτήτρια:
-Καλέ κυρία! Πάρτε μια ανάσα. Ηρεμήστε! Να! Σας έχω και καλά νέα!!! Πρόσφατα, ο Δήμαρχός μας, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, τίμησε την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς! Ακούστε!... άφησε στεφάνι Τιμής
Κυρία (με τρεμάμενη φωνή)
-Μέχρι αύριο, τότε, κόρη μου. Ν’ αντέξω μέχρι αύριο. Να πω όλα όσα εκείνος ο λεβέντης ήρωας, ο Κώστας Κουκίδης πίστευε, και μετά, ας φτερουγίσει κι η δική μου καρδιά, εκεί, μαζί του… (κρατάει την καρδιά της)
7
Φοιτήτρια
– Μα, καλέ, τί πάθατε! Κιτρινίσατε! Τρέμετε! Να σας φέρω κάτι; Να φωνάξω...
Κυρία:
-Όχι, κόρη μου! Η καρδιά μου λύγισε... πόσο ν΄αντέξει!!! (Σφίγγει την σημαία της στην καρδιά, μα της γλυστράει...
–αν μπορείς, φώναξέ μου ένα ταξί... ι ι ι !
(και πάλι, στη κοπέλα)
-Ήσουν καλή, κόρη μου, που μ’ άκουσες. Έλα αύριο, στην εκδήλωση, αν μπορείς… θα... χαρώ να σε δω...
Η κοπέλα, την σηκώνει, προσέχει ο σταυρός να είναι όρθιος... την ανοίγει, την βάζει μπροστά τους, και…)
Φοιτήτρια:
-Καλέ, όχι τίποτ’ άλλο... δεν μου είπατε τ’ όνομά σας!
Κυρία (Γυρίζει, ζαλισμένα)
-Τ’ όνομά μου!!! Τι πειράζει, κορίτσι μου! Αρκεί, αρκεί που μίλησαν οι καρδιές μας…
(και -γέρνοντας- πέφτει στην άκρη)
ΤΕΛΟΣ
«Το Όραμα, είναι στο νου,
Ότι στα χέρια η Τέχνη»
Υιώτα Στρατή
«αστοριανή», ΝΥ